5

De HPA-axis en cannabidiol: Een natuurlijke aanpak voor stress

6 februari 2025

Er wordt steeds meer duidelijk wat er precies in het lichaam gebeurt als het reageert op stress. Hierbij is de HPA-axis betrokken en cannabidiol lijkt invloed te kunnen uitoefenen op dit systeem. Dit betekent dat CBD gebruikt kan worden om stress te helpen verminderen. In deze blog leggen we uit wat de HPA-axis is en wat de invloed van CBD hierop is.

 

Wat is de HPA-axis?

Wanneer je last hebt van stress, gebeurt er van alles in het lichaam. Wat natuurlijk het meeste opvalt, is wat je voelt: een versnelde hartslag en ademhaling, gespannen spieren, er gaat minder bloed naar je organen en meer naar je spieren. En vaak voel je je onrustig en angstig.

In je hersenen wordt deze reactie aangestuurd door de HPA-axis. Deze afkorting staat voor hypothalamus-hypofyse-bijnier-as. Deze HPA-axis is een complex neuro-endocrien systeem, dat een belangrijke rol speelt in hoe het lichaam reageert op stress. Zowel de hypothalamus en de hypofyse in de hersenen, als de bijnieren (die op de nieren liggen), zijn hierbij betrokken.

De HPA-axis heeft verschillende taken:

• Het reguleren van de stress respons: als er stressprikkels worden waargenomen, zet de HPA-as een reeks van hormonale reacties in gang. De hypothalamus geeft hormonen af, die de hypofyse aanzet tot het vrijgeven nog weer andere hormonen, waardoor de bijnieren cortisol aan gaan maken. Cortisol is het belangrijkste stresshormoon.
• Verder is de HPA-as eveneens belangrijk voor het behoud van homeostase. Dit systeem reguleert o.a. de spijsvertering, de stemming, hoe er met energie wordt omgegaan en het immuunsysteem.
• De HPA-axis is eveneens betrokken bij het controleren van de cortisol niveaus van het lichaam. Dit werkt volgens een negatieve feedback loop. Wanneer de niveaus hoog zijn, stopt de hypothalamus met aanmaken van het CRH, waardoor de stress respons ten einde komt.
• Reguleren van het circadiaans ritme.

De HPA-axis is dus een essentieel systeem dat regelt hoe het lichaam op stress reageert en helpt de algemene balans te bewaren. De vraag is dan nog: wat is de invloed van cannabidiol in CBD Tabletten op de HPA-axis en hoe kan het helpen?

 

Onderzoek naar de invloed van cannabidiol op de HPA-axis

CBD, oftewel cannabidiol, is een natuurlijke stof afkomstig van de hennepplant. Het is een cannabinoïde en in het menselijk lichaam gaat het een interactie aan met het endocannabinoïde systeem (ECS). Het ECS is net als de HPA as een regelsysteem. Bij het ECS gaat het echter om het reguleren van verschillende processen in het lichaam en de primaire taak is het behoud van homeostase. Via het ECS kan cannabdiol ook invloed uitoefenen op de HPA-axis.

Recent is er onderzoek gedaan naar de effecten van CBD op dit stress reguleringssysteem. De resultaten van het onderzoek werden gepubliceerd in januari 2025 in Psychopharmacology. De onderzoekers wilden erachter komen of CBD ervoor kon zorgen dat muizen anders zouden reageren op stress, zowel lichamelijk als in gedrag. De muizen kregen 26 dagen lang cannabidiol en de stresshormoon levels en hun gedrag werden gemeten.

Wat de onderzoekers vonden was opvallend. CBD verhoogde de activiteit van stresshormonen, vooral bij mannelijke muizen. Bij vrouwelijke muizen met een lage stressreactie, zorgde CBD ervoor dat angstig gedrag juist verminderde. De vrouwelijke muizen waren ook meer responsief voor angstconditionering. Er was dus duidelijk sprake van verschillen tussen mannetjes en vrouwtjes:

• Vrouwelijke muizen hadden hogere niveaus van stresshormonen en waren meer responsief voor stress testen
• In sommige testen lieten vrouwtjes minder angstig gedrag zien
• Vrouwtjes waren meer responsief in testen waarin ze leerden omgaan met angst

De conclusie die de onderzoekers hieruit trokken, was dat cannabidiol verschillende effecten heeft op het vlak van de stress respons bij mannen en vrouwen. Bij de mannelijke muizen was sprake van HPA-axis hyperactivatie.

 

Wat is HPA-axis hyperactivatie?

Wat er lijkt te kunnen gebeuren bij de mannelijke muizen van het onderzoek, is dat cannabidiol zorgt voor hyperactivatie van de HPA-axis. Dit betekent dat er sprake is van een toegenomen activiteit van de HPA as. Er wordt meer stress hormoon aangemaakt. Onderzoek bij de mannelijke muizen liet hogere niveaus corticosteronen zien. Dit is het belangrijkste stresshormoon bij knaagdieren, vergelijkbaar met cortisol bij mensen.

De mannelijke muizen waren ook meer responsief voor stress. De HPA-axis werd reactief voor stressprikkels, waarbij er een meer uitgesproken reactie was op stressfactoren. Deze verschijnselen waren dus sekse specifiek. De hyperactivatie was significant vaker aanwezig bij mannelijke muizen, vergeleken met de vrouwelijke.

Maar opvallend is wel dat cannabidiol, via de invloed die het op de HPA-axis heeft, bij vrouwelijke muizen juist angstig gedrag kan normaliseren. De hyperactivatie van de HPA-axis lijkt erop te wijzen dat CBD de stressreactie van het lichaam kan versterken. Maar er is hier sprake van een complexe interactie tussen de activering van de HPA-axis, gedrag en verschillende resultaten tussen de sekses. Er is dus nog meer onderzoek nodig om duidelijkheid te krijgen over de invloed van cannabidiol op de HPA-axis.

 

CBD bij angst en stress

Onderzoek op muizen is een goed begin om meer te weten te komen over de manier waarop CBD werkt in het lichaam. Maar er is al meer onderzoek gedaan naar cannabidiol bij stress en hieruit blijkt dat dit natuurlijke middel veilig is en veelbelovend is om stress en angst te helpen verminderen. Het helpt bij stressgerelateerde slaapproblemen, angst en onrust en gaat piekeren tegen.

Wil jij zelf graag cannabidiol gebruiken bij stress, kijk dan in onze shop voor het aanbod. We hebben keuze uit verschillende vormen van CBD, zoals CBD Olie en CBD Voeding en dranken. Gun jezelf dat natuurlijke steuntje in de rug, zodat jij alles aan kan wat er op je pad komt.